सामान्य-उद्देशीय संगणकांच्या सुरुवातीच्या काळात, कीबोर्ड ही एकमेव गोष्ट होती जी तुम्ही संगणक नियंत्रित करण्यासाठी वापरू शकता. या कारणास्तव, प्रोग्रामरने एक मजबूत आणि सरळ शेल भाषा तयार केली जी प्रत्येकजण संगणकाशी संवाद साधण्यासाठी वापरू शकतो.
ही भाषा टर्मिनलवर साध्या कार्यांपासून जटिल ऑटोमेशनपर्यंत सर्व काही करण्यासाठी वापरली जाते. संगणक नियंत्रित करण्यासाठी वापरण्यात येणारे हे टर्मिनल कमांड लाइन इंटरफेस किंवा सीएलआय म्हणून ओळखले जाते.
आज, माऊस आणि ग्राफिकल यूजर इंटरफेसचा शोध असूनही, CLI हे अजूनही प्रोग्रामर, नेटवर्क प्रशासक, पेनिट्रेशन टेस्टर्स आणि पॉवर वापरकर्त्यांद्वारे वापरले जाणारे एक महत्त्वाचे साधन आहे.
CLI म्हणजे काय?
कमांड-लाइन इंटरफेस किंवा CLI संगणकाला संरचित कीवर्डची एक ओळ देऊन नियंत्रित करते. या कीवर्ड्स (कमांड्स) च्या फॉरमॅटला वाक्यरचना म्हणतात. CLI मध्ये वापरलेली प्रोग्रामिंग भाषा शेल भाषा म्हणून ओळखली जाते.
Windows पॉवरशेल म्हणून ओळखले जाते, तर Linux आणि macOS अनुक्रमे बॅश (बॉर्न अगेन शेल) आणि Zsh वापरतात. या सर्वांमध्ये काही फरक आहे.
CLI मध्ये वापरल्या जाणार्‍या शेल लँग्वेज C, Java आणि Python सारख्या नियमित प्रोग्रामिंग भाषांपेक्षा शिकणे सोपे आहे. तुमच्या वापरावर अवलंबून, CLI वापरून संगणक नियंत्रित करणे हे एका शब्दाच्या आदेशाइतके सोपे किंवा स्क्रिप्ट म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या CLI कमांडच्या अनेक ओळींनी बनवलेले जटिल असू शकते.
आता तुम्हाला CLI म्हणजे काय हे माहित आहे, चला GUI शी तुलना करूया आणि लोकांना कमांड-लाइन इंटरफेस वापरण्याची आवश्यकता आहे का ते पाहूया.
लोकांनी फक्त GUI वापरावे का?
कमांड-लाइन इंटरफेस (CLI) आणि ग्राफिकल यूजर इंटरफेस (GUI) हे दोन मार्ग आहेत ज्याद्वारे लोक संगणकाशी संवाद साधतात. तुम्ही आधी शिकल्याप्रमाणे, CLI टर्मिनलमध्ये लिहिलेल्या कमांडद्वारे डिव्हाइसला कमांड देतो. याउलट, GUI असा आहे जो कदाचित प्रत्येकजण त्यांच्या उपकरणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी दररोज वापरत आहे.
GUI म्हणजे तुमच्या डिस्प्लेवर ग्राफिकली दाखवलेली प्रत्येक गोष्ट. संवादात्मक ग्राफिकल चिन्ह, मेनू, विजेट्स, प्रतिमा आणि तुम्ही आत्ता तुमच्या स्क्रीनवर जे काही पाहता त्याद्वारे डिव्हाइस नियंत्रित करण्याचा हा एक मार्ग आहे.
GUI ने संगणकाला शक्य तितके वापरकर्ता-अनुकूल बनविण्यात मदत केली आहे. माऊसद्वारे क्लिक करण्यायोग्य अंतर्ज्ञानी चित्रे आणि परस्परसंवादी घटकांसह, GUI ने सर्व प्रकारची इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे कोणालाही वापरण्याची परवानगी दिली आहे.
GUI वापरण्याच्या सहजतेने आणि अस्तित्वात नसलेल्या शिक्षण वक्रसह, बहुतेक लोकांना त्यांच्या संगणकाशी संवाद साधण्यात कोणतीही अडचण येणार नाही. खरं तर, फक्त GUI वापरून तुम्ही जास्त चुकणार नाही. तथापि, जेव्हा ते खरोखर महत्त्वाचे असेल तेव्हा CLI वापरण्यासाठी तुम्हाला थोडा वेळ लागेल.
बहुतेक लोकांसाठी फक्त GUI ला चिकटून राहणे पुरेसे आहे. पण काही CLI कमांड न शिकण्याचे कारण नाही. फक्त काही कीवर्ड आणि साधे वाक्यरचना लक्षात ठेवून, खराब डिझाइन केलेल्या GUI च्या सर्व निराशेपासून वाचवण्यासाठी तुमच्याकडे शक्तिशाली वेळ-बचत कमांड्स असतील.
तुम्हाला CLI च्या साधेपणाची कल्पना देण्यासाठी, तुमच्या संगणकाची संपूर्ण नेटवर्क माहिती तुम्हाला उघड करण्यासाठी येथे एक कमांड आहे.
CLI का शिकावे?
सौंदर्यदृष्ट्या सुखकारक आणि सरळ ग्राफिकल यूजर इंटरफेस उपलब्ध असताना लोक अजूनही कमांड-लाइन इंटरफेस का वापरतात याची अनेक कारणे आहेत.
प्रथम, एक GUI नेहमी तुम्हाला वाटते तितके सरळ असू शकत नाही. तुम्ही कधीही गोंधळलेल्या आणि अव्यवस्थित फोल्डरमध्ये फाइल शोधण्याचा प्रयत्न केला आहे का? CLI सह, तुम्ही एक-शब्द कमांड आणि त्याचे नाव किंवा कोणताही अभिज्ञापक टाइप करू शकता आणि फाइल पटकन शोधू शकता. सामान्य आज्ञा आणि वाक्यरचना शिकल्यानंतर, तुम्ही अधिक जलद वापरकर्ता व्हाल, तुमचा वेळ वाचेल.
CLI शिकण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे ऑटोमेशनद्वारे कंटाळवाणे आणि पुनरावृत्ती होणारी कामे दूर करणे. CLI सह, तुम्ही आदेशांची सूची स्क्रिप्ट करू शकता जसे की टू-डू सूची जी तुमचा संगणक कधीही किंवा तुम्ही निवडलेल्या कोणत्याही परिस्थितीत करेल.
नेटवर्क तज्ञ/प्रशासक बनू इच्छिणार्‍यांसाठी, तुम्ही Windows, Linux, macOS, Cisco आणि Solari द्वारे प्रशासन करत असलात तरीही CLI शिकणे आवश्यक आहे. नेटवर्कमधील प्रत्येक क्लायंट डिव्हाइस तपासण्यासाठी आपल्याकडे सहसा वेळ नसतो. CLI वापरल्याने तुम्हाला नेटवर्कमधील प्रत्येक डिव्हाइस नियंत्रित करता येते आणि ते सहजतेने योग्यरित्या कॉन्फिगर करता येते.
शेवटी, जीयूआय तुम्हाला जे देईल त्यापेक्षा एक सीएलआय खूप शक्तिशाली आहे. सामान्य-उद्देशीय संगणकांमध्ये इतके संभाव्य एक्झिक्यूटेबल आहेत की प्रत्येकासाठी ग्राफिकल इंटरफेस प्रोग्रामिंग केल्याने ऑपरेटिंग सिस्टम खूप फुगते. CLI वापरायला शिकल्याने तुम्हाला तुमच्या मशीनवर बरेच नियंत्रण मिळू शकते.